Salam sejahtera kepada Tuan Speaker, terlebih dahulu saya ingin mengucapkan tahniah kepada Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Amar Haji Adenan Satem sebagai Ketua Menteri Sarawak ke-5. Di sini, saya ingin menonjolkan bahawa pemerintahan di bawah naungan Barisan Nasional sudah 50 tahun di negeri ini tetapi masih gagal menyelesaikan banyak masalah.
Sekarang izinkan saya membentang topik yang berkaitan dengan beberapa isu semasa.
The first and also the most important issue that I would like to raise here is…
首先我要恭賀我們新上任的首席部長阿德南成為我們砂州第5任首長。在這𥚃我也要指出一些問題，國陣治理我們砂州已經50年了，但是還有很多問題尚未解決。請容許我在這提出相關的問題。
我要提出第一件也是最重要的一个课題
Fulfill Malaysia Agreement And Defend Our State Rights
實現砂沙参组馬來西亞协议和捍衛砂州權益
The 18-points Agreement is an important document signed on 9th of July 1963 to safeguard the rights and autonomy of Sarawak and Sarawakians. Under this 1963 Malaysia Agreement, it was stipulated that Sarawak, Sabah and Malaya were to be equal partners within the Federation of Malaysia ( I dont mention Singapore here because Singapore is an independent country now). However, the current situation of our beloved State has merely become one of the 13 states in Malaysia. Based on the recommendations of the Cobbold Commission, the formation of Malaysia should be regarded as an association of equal partners. Sarawak, Sabah and the federation of Malaya are three equal partners. Our State is not a mere 12th or 13th state within Malaysia federation. On the other hand, Sarawak should be regarded as one third of the share holding in federation of Malaysia. However，after 50 years of the ruling under BN government in Sarawak, it appeared that these 18-points Agreement were often not honoured or slowly eroded such as the imbalance in terms of infrastructure, social, economic, financial, religion or educational developments . I hope our new Chief Minister can defend the rights of Sarawakians and the autonomy of Sarawak. Our States should take control of our own infrastructure developments, finance and tariff especially the oil royalty should be increased from 5% to 20%.
1963年的7月9日簽署了一項很重要的文件－－18 點合約，它捍衛我們砂州人民的權利和維護砂州的主權。在這1963年簽署的馬來西亞合約當中很明確的指出砂拉越，沙巴和馬來亞聯邦是平等的伙伴關係 (不提新加坡是因為她已經脫離)。但是這原本為3個平等的個體，以目前的情況來看，砂州已淪落為13州属之一。根據 Cobbold Commission 的建議，馬來西亞的建立本來是在3個平等的個體之下。砂拉越，沙巴和馬來西聯邦為3個平等的伙伴。砂州並非馬來西亞的第十二個或第十 三個州属。換句話說，砂州在馬來西亞這伙伴關係中享有三分之一的權利。但是，在國陣的50年統治之下，18點合約沒受到尊守，本州的權益逐漸喪失，在基本 建設發展的不平衡，社會，經濟，財政，宗教和教育都沒受到公平的待遇。希望我們新上任的首長能夠為砂州和我們砂州的人民的捍衛這些權益。本州應該有自主權來主導對基本建設的發展，對財務和稅收方面也有主導權。尤其是石油稅，應該由5%提高到20%。
Ada masalah yang saya sangat menitikberatkan lagi seperti masalah penduduk pedalaman yang masih miskin mengharungi keadaan yang tidak ada bekalan air, tidak ada elektrik dan tidak ada jalan raya yang sempurna. Saya berharap Ketua Menteri Sarawak yang baru memegang jawatan ini, boleh menghulurkan bantuan dan memulihkan keadaan di Sarawak.
还有种种讓我很關注的问题：就是住在乡區的人民現在還都是非常贫困，他们甚至没有水电供应，也没有完善的道路设施。我在此希望新任的砂州首席部长会伸出援手来帮助和改善砂拉越目前的這些情况。
Masalah Rumah Setinggan Di Miri
Pada Mei 2011 tahun yang berlaku di Padang Kerbau , Miri, tentu dapat kita meneliti isu kebakaran genting yang memusnahkan 17 buah rumah setinggan yang merangkumi 76 orang mangsa. Krisis kebakaran ini menyusahkan penduduk setinggan yang miskin kehilangan tempat teduhan. Memandangkan masalah rumah setinggan yang menjadi topik hangat dan banyak kali dibentangkan oleh saya di Mesyuarat August House ini. Pihak kerajaan masih tidak menampilkan usaha untuk memulihkan keadaan warga setinggan yang miskin kerana sehingga saat ini kita masih dapat lihat wujudnya 4 ribu buah rumah setinggan di sekitar Miri. Kenapa pihak kerajaan seringkali membentangkan banyak program diwujudkan dan dilaksanakan tetapi pada hakikatnya rumah setinggan masih tetap wujud di Miri tempat asalnya. Ia mencerminkan pihak kerajaan kurang merangsangkan tindakan yang efektif untuk menyelesaikan masalah tersebut. Ini seumpamanya merupakan suatu tindakan yang sinis.
在2011年的五月份，在牛场村发生了一场大火灾并吞毁了17间非法木屋。76个灾民顿时无家可归。这場的火患困扰了贫困的非法木屋居民，并使他们失去了居所。非法木屋问题我已經在州议会里提出了好多次。政府还是没有致力改善非法木屋居民穷困的情况，因为到这个时刻我们还是能看到4千间非法木屋存在美里市的多個地区。为何政府经常讨论及提出了很多的方案但是实际上根本都没有去解决非法木屋问题，只講不做是一件很諷刺的事。很显然，政府並没有真正的去关注和采取有效的行动来解决这些问题。
Lantaran itu, masalah bekalan elektrik di rumah setinggan turut merupakan isu hangat yang selalu dibicarakan di Dewan ini. Kegelapan yang sentiasa diharungi oleh warga setinggan sudah menjadi perkara lumrah di kalangan kehidupan mereka. Ada yang menggunakan lilin, lampu pelita dan sesetengahnya menjanakan kuasa jenerator untuk mendapat bekalan elektrik. Namun terdapat risiko yang tinggi ditanggung oleh penduduk rumah setinggan menggunakan lilin. Sebahagian mereka memilih lilin bagi anak generasi muda di rumah setinggan yang ingin membuat ulangkaji pelajaran sekolah pada waktu malam. Tetapi penggunaan lilin cukup tinggi risiko bagi rumah setinggan. Kita sering mendengar kes-kes kebakaran berlaku di rumah setinggan kerana faktor kecuaian menggunakan lilin atau lampu.
還有，非法木屋没有电流供應的问题，這課題也同样在州议会里已經討論了許多次 。居民在黑暗的非法木屋里渡过夜晚已经是很普遍之事了。有的居民用蜡烛，煤油灯来照明，有一小部份居民采用发电机来发电。部份的居民选用蜡烛让他们的孩子 可以在晚间温习功课。但非法木屋居民使用蜡烛往往要承擔很高的风险。非法木屋发生火灾的案件時有所聞，原因就是因为粗心大意的使用蜡烛和煤油灯。
Memandangkan harga minyak meningkat secara mendadak. Kadangkala sebuah jenerator terpaksa dikongsi dengan beberapa buah rumah penduduk setinggan. Mereka terpaksa menanggung kos tanggungan sebanyak RM500 sebulan untuk menjanakan kuasa elektrik melalui jenerator. Sekiranya Pihak kerajaan yang berkuasa tidak dapat membekalkan bekalan elektrik kepada warga setinggan maka penggunaan tenaga solar perumahan boleh diperuntukkan kepada warga setinggan ini supaya mereka mendapatkan sinaran cahaya pada waktu malam.
通常都是好几间非法木屋的家庭共同使用一架发电机。柴油的价格高昂令他们负担加重，他们每月共同要負擔花费約五百令吉來购买柴油以供发电机的操作. 如果政府不能提供电流给这些居民，或许可以提供家用太阳能发電系統来给这些非法木屋居民，让他们在晚间可以得到光明。
Selain daripada itu, masalah bekalan air di rumah setinggan amat membimbangkan. Keadaan ini sangat menyusahkan warga setinggan kerana mereka menggunakan air sungai atau air hujan yang tidak bersih untuk membasuh, mencuci dan minum. Masalah kebersihan air sungai dan air hujan adalah tidak menjamin kesihatan warga setinggan. Keadaan dalam penjagaan kebersihan di rumah setinggan amatlah menjijikkan dan memuakkan.
除此之外，非法木屋沒有水供的问题也是非常使人担忧。因为他们是只能用不卫生的河水和雨水来冲凉，洗碗和饮食。使用河水和雨水是不能确保他们的健康。還有，这里的卫生情况也是很糟糕而且也令人感到恶心。
Pada saat ini, saya ingin menyeru pihak kerajaan Negeri sanggup menyelesaikan masalah rumah setinggan dengan secepat mungkin bagi membantu golongan miskin ini. 在此刻，我要呼籲砂州政府，應該要很非常樂意的尽快去解決非法木屋的問題，來幫助這群貧困的人民。
Masalah Rumah Kos Rendah Di Bandaraya Miri
美里的廉價屋
Tuan Speaker,
Mengikut apa yang dilancarkan oleh kerajaan melalui Program Perumahan Rakyat (PPR) Lambir di Sungai Rait. Saya ingin menggunakan peluang ini untuk menerangkan bahawa populasi penduduk di Miri adalah lebih tinggi jika dibandingkan dengan populasi di Sungai Rait. Pihak kerajaan mengkhususkan pembinaan rumah PPR sebanyak 500 unit di Sungai Rait amat memuaskan tetapi pembinaan rumah PPR di Permyjaya, Miri hanya sejumlah 279 unit. Sedangkan permintaan rumah PPR adalah paling banyak di Bandaraya Miri. Sehubungan itu, saya ingin menyeru pihak kerajaan berkenaan seharusnya melibatgandakan Program Perumahan Rakyak di Bandaraya Miri. Bilakah rancangan pembinaan rumah Program Perumahan Rakyat (PPR) sejumlah 279 unit rumah di Permyjaya, Miri akan dimulakan dan disiapbinakan? Tujuan saya ingin mendesak kerajaan supaya dapat memperbanyakkan rancangan rumah kos rendah khususnya di Bandaraya Miri agar dapat membantu mengatasi masalah setinggan yang sebanyak 4 ribu buah keluarga dan masalah kesukaran bagi rakyat Miri memiliki rumah sendiri dengan secepat mungkin.
州政府目前已經在兰卑尔的双溪莱奕實行了人民房屋计划。我想借这个机会来表明有关美里的人口总数是遠遠过双溪莱奕的人口。 州政府在双溪莱奕建造500个单位是值得可喜，不過在美里的柏迈再𨚫只建造279个单位廉價屋很明顯是不足夠的，況且美里的申请人数是特别多的。因此，我在此要呼吁州政府应该在美里地區增加更多單位的人民房屋计划。在此，我想知道这个在美里柏迈再也的279个单位人民房屋计划几时会开始动工和幾時會完工？我主要是希望州政府应该在美里的這個城市增加興建更多的廉价屋，以解决美里四千家庭住在非法木屋的问题，和讓美里的很多的無壳蜗牛盡快的能夠拥有自己房屋。
Keselamatan sosial 社会治安
Seperti apa yang telah terjadi pada bulan Januari tahun 2014 yang bersangkutan dengan seorang mahasiswa yang menuntut di Universiti Curtin Sarawak telah dibunuh sehingga mati. Meninjaukan Jabatan Balai Polis di Miri telah banyak menerima kes laporan Jenayah pada setiap saat tetapi kebanyakan kes tersebut masih belum dapat dibongkarkan dengan bukti yang kukuh termasuklah kes pembunuhan mahasiswa ini. Pada hakikatnya, mahasiswa tersebut merupakan orang Sabah dan berhasrat untuk melanjutkan pelajaran di Universiti Curtin Sarawak Miri tetapi telah dibunuh sampai mati di tempat kediaman yang disewakan tanpa dikesan oleh sesiapapun pada saat kegentingan. Saya ingin mengetahui setakat mana sudah pihak polis Miri telah menjalankan soalsiasat dan bagaimanakah langkah seterusnya akan diambilkira terhadap perkara ini?
Sebagai contoh bagi rujukan nombor kes: Miri/ 002577/14. yang berlaku pada tarikh 10hb Mac, polis masih belum dapat memberkas penjenayah lagi. Tambahan lagi, kes jenayah yang dahsyat ini berlaku pada waktu pagi di sebuah pusat tuisyen depan begitu ramai pelajar dan guru ini telah dicederaparahkan oleh penjenayah dan merampas begnya.
Selain daripada itu, di sekitar Pusat Kompleks Beli-Belah juga berlakunya ragutan terhadap orang yang membuat pertukaran wang asing di situ dan di Taman Tunku seringkali terdapat aduan tentang kes pecah rumah dan rompakan.
就在今年的一月份，在砂州科廷大学附近发生了一宗命案。美里的警察局時時刻刻都接获了許多的犯罪案件，但是破案率非常低常常都不能掌握确實的証據，包括这宗科廷大学生被杀害的案件。 这位大学生是沙巴人，他主要目地是来砂拉越科廷大学深造，但是却不幸被杀死在他所租的住所，在紧要关头時也没被任何人发现。在此我想知道到目前警方的调查进度如何？還有警方接下來要采取怎样的行动？
再舉一個發生在今年3月亮10號的案件為例子，報案編號：miri/002577/14, 到今天為止警方都還沒捉到匪陡。這個案件是在光天化日底下發生，匪徒到一個䃼习中心當着學生的前面砍傷這為老師和搶走她的手提包。
在某超级市场一带當顾客兑换外币時也發生了一宗傷人的抢劫案，还有在东姑村一帶也很常有人投诉有關进屋行窃的 案件。
Tuan Speaker,
Daripada kes yang disebutkan, ia mencerminkan Bandaraya Miri merupakan sebuah tempat teduhan yang tidak aman lagi kerana kes jenayah dan pembunuhan kian meningkat pada tahap yang membimbangkan. Di sini, saya ingin meminta pihak polis memperbanyakkan aktiviti rondaan di semua tempat.
Justeru itu, tindakan membinakan pondok-pondok polis yang beroperasi selama 24 jam haruslah dilancarkan di kawasan yang sering berlaku kes jenayah seperti di Senadin dan Taman Tunku supaya boleh menjaminkan keselamatan dan keamanan penduduk di sekitar tersebut. Sehubungan itu, pastikan setiap pondok polis adalah senang dihubungi dan Pegawai Polis yang bertugas di dalam setiap pondok polis seharusnya bertindak segera apabila ada kecemasan yang dilaporkan oleh semua lapisan masyarakat.
从以上的案件显示了美里市不再是一个安宁的城市，因为罪案的一再上升已达到令人担忧的情况。在此，我请求警方增加在各個地區的巡逻。实际上，警方應該要在常常在發生罪案的地區如史納汀和東姑村設立24小時都操作的警亭，以确保人民的安全。而且每一个警亭時刻都必须要有警察执勤，以让人民在紧急的情况之下，很容易联络上他们。
Jerebu Di Bandaraya Miri 美里的煙霾
Tuan Speaker,
Saya ingin menyeru pihak kerajaan negeri bahawa langkah mencegahkan jerebu harus dimulakan sebelum musim kemarau tiba bagaikan sediakan payung sebelum hujan. Pihak berkuasa yang berkenaan patutlah mengambil tindakan tegas dengan mengenakan saman terhadap orang awam, syarikat perladangan dan para petani tempatan sekiranya mereka tidak mematuhi perundangan dan menjalankan aktiviti pembakaran terbuka. Terdapat laporan dari akhbar tempatan pada bulan April tahun ini yang melaporkan Indeks Pencemaran Udara (IPU) bagi sekitar Institut Latihan Perindustrian (ILP) di Miri berada pada Bacaan API 236 iaitu pada tahap yang sangat tidak sihat. Bagaimana dan apakah langkah yang efektif boleh dilaksanakan oleh pihak kerajaan yang berkuasa untuk mencegah masalah jerebu ini ?
我要呼吁州政府要未雨绸缪在乾旱季节还未到来时，采取措施来预防姻霾又再度在美里发生。有关当局应该要采取坚决的行动来处罚那些非法露天焚烧的民众，园丘公司，和一些非法露天焚燒的當地農民。今年的四月份在一家报章刊登了在美里的工業訓練學院附的空气污染指数高逹达236点，已達到很不健康的水平。請問政府要採取什么有效的方法来预防这个烟霾问题再度在美里發生？
Masalah Pencemaran Bekalan Air Di Lambir tanah bawahan takungan air, Miri
美里兰卑尔集水区已被污染
Tuan Speaker,
Dalam tahun 2013 telah dikesan bahawa sebuah syarikat swasta telah dibenarkan oleh agensi kerajaan untuk menjalankan penerokaan dan penanaman kelapa sawit di sekitar Lambir Lot 3961 iaitu tempat takungan air yang berhampiran . Kesan negatifnya ialah penggunaan baja kimia dan baja racun dalam usaha penanaman kelapa sawit telah secara langsung terlarut dalam tanah bawahan dan tersalur ke arah takungan air yang merupakan punca penggunaan bekalan air harian bagi semua penghuni Miri. Keadaan ini boleh menjejaskan kesihatan 3 ratus ribu orang penduduk Miri yang bergantung kepada aliran air di situ.
在2013年發現有一家私人公司已获批准在Lot 3961兰卑尔的集水区域內种植油棕树。這將會带来负面的后果，因為化学肥料和农药的使用将會渗入集水区域內的地下水源，我們的水源將會受到污染，这集水区域的水是供应給美里人民日常生活的使用水，这種情况將會危害到30萬美里人民的健康。
Tuan Speaker,
Di sini, sekiranya ada, saya ingin meminta Menteri kerajaan berkenaan untuk mengemukakan sebuah laporan siasatan sebelum kebenaran diluluskan bagi aktiviti penanaman kelapa sawit di sekitar Lambir takungan air.
在政府還沒批准這片土地給私人公司種植油棕之前做出了什麼樣的調查和分析報告？在此，如果有的话，我希望有关政府部门能够公佈這份調查报告。
Bagi Perundangan Pindaan Sarawak terkini, telah mengesahkan bahawa tidak dibenarkan ada sebarangan aktiviti penanaman dijalankan di dalam sekitar tanah takungan air. Sebenarnya keluasan tanah Sarawak adalah begitu besar dan luas, Mengapakah pihak kerajaan berkuasa mesti meluluskan syarikat swasta yang berkenaan menjalankan aktiviti penanaman kelapa sawit di dalam kawasan Lambir takungan air? Bolehkah ia ditukarkan dengan sebidang tanah di luar kawasan Lambir takungan air untuk tujuan penanaman tersebut?
砂拉越的法律已经清楚阐明，是不准许在集水区内有任何的农业活动。其实砂拉越的土地是非常旷阔，为何政府有关部门一定要批准这私人公司在兰卑尔集水区域內种植油棕？州政府是否可以拿在兰卑尔集水区域外面的土地和現有在集水區內種植油棕的土地作出交換？
Systematic fund allocation for Chinese Independent School
Tuan Speaker, Mother tongue education is the fundamental rights of citizens, which is enshrined in our constitution. Therefore the government has the obligation to ensure that the citizens have their choices of having their mother tongue education. Hence the government must ensure all medium of education are fairly treated.
After the completion of the education for six years in Chinese primary schools, Chinese Independent High School has become the best choice for the students to continue their study with their familiar language. It is their basic rights granted by the constitution. However, BN government has neglected the basic right of the people over a long period of time. In the 80's of last century, Parti Bersatu Sabah had won the regime of Sabah. Subsequently, PBS government allocated fund annually for all the Chinese Independent High Schools in Sabah. Obviously, the party showed their sincerity toward the basic rights of the Sabah citizens, other states subsequently followed the good example set by the Sabah PBS government.
The BN government do not appreciate the support from Sarawakians though Sarawak is the “fixed-deposit” state of the BN government. No sincerity was shown during the past by the state government in concerning about the basic rights of the Sarawak people. Eventhough a parcel of 2000 hectare of land was proclaimed to be alienated for the Sarawak Chinese Independent high Schools, it did not show the sincerity of the state government. The mentioned land is actually far away from town, in a very remote area and there is no road to reach the land. The Chinese community thinks that this is merely a political propaganda of BN government. Chinese schools short of fund to build a road to reach the mention land, in order to raise fund, Chinese Schools have to perform lion dance every Chinese new year. That is why Chinese community are so anxious about the fund to be allocated by the government but usually it is not fullfilled.
Businessmen would not be interested to rent a land far away in the very remote area where vehicles could not reach. If the state government is really willing to help the Chinese schools, systemise the allocation of fund annually for the Chinese Independent Secondary schools would be the best formula for the time being. We look forward for immediate concern and actions.
制度化拨款州内独中
接受母语教育是宪法赋予人民的基本权利，因此，政府有责任和义务确保国民有选择接受母语教育的权利。 政府应该确保所有媒介语的教育受到 公平对待。
华文独中是华小学生在完成了他们六年小学教育后，继续以他们熟悉的语言接受教育，華文獨中就成為了他們的最佳选择。这是宪法赋予他们的基本权利。但是，国阵政府长期忽略 砂拉越人民的基本权利。在上世纪 的80年代，沙巴团结党取得沙巴政权后，常年拨款沙巴州内的华文独中，这显示沙巴团结党州政府重视沙巴人民基本权利的诚意。其他州属的多个州政府也在较后时效仿沙巴州政府的良好榜样，常年拨款其州内的华文独中。
砂州政府并没有对于州内人民过去全力支持砂国阵并使砂州成为国阵的“定存州”感恩。州政府从来没有对于州内人民的基本权利显示出任何诚意。虽然州政府宣称拨出2千公顷的土地给于州内的独中。但是华社仍然感受不到州政府的诚意。如果州政府拨出的2千公顷土地位于偏远地区，同时无路可通往该区，华社只会感觉这是国阵政府的“政治宣傳花招”。如果州内华文独中有钱建路到上述地区，他们又何需在每年的农历新年期间舞狮筹款，又何需急切地盼望政府给于拨款？
商人也不会有兴趣去租一片在偏远地带又无路可通的土地来做为任何用途。如果州政府真的有心要帮助州内华校，制度化拨款独中是目前最佳方案 。我們期待政府關注這個課題和能夠馬上採取行動。
Setakatlah sini sahaja untuk pembentangan saya pada kali ini. Di sini saya ingin mengucapkan Selamat Hari Gawai kepada kalian. Sekain terima kasih. 我次我提的課題就到此為止，祝大家達雅節快樂！
2 years ago
